Burundi

De Lonely Planet van Oost Afrika besteedde er in 2018 3 pagina’s aan met de melding dat het gevaarlijk was. Wij hoorden nu andere geluiden maar konden nauwelijks info vinden. Gelukkig vond ik in een facebookgroep iemand die er was geweest en er was zeer beperkt info op I overlander. Een uitdaging dus. We hadden bedacht dat we de Kabanga grensovergang zouden gaan nemen, alleen was hier niets over bekend. We zijn dus maar op pad gegaan en het was wat vaag want eerst is er een slecht aangeduide grenspost Tanzania maar daar hoefden we niet naartoe. Voor de grens een enorme rij vrachtwagens waar we zoals altijd langs rijden. Daarna is het eigenlijk vrij eenvoudig; het is een two in one borderpost dus van beide landen zit immigratie en douane bij elkaar. We zijn in een zucht Tanzania uitgestempeld. Aan de kant van Burundi gaat het eigenlijk ook best snel maar erg onlogisch; je moet een stuk verder naar buiten naar een mobiele bank om je visum te betalen en met je bewijs moet je weer terug. Nooit tijdens de lange lunch aankomen, dat duurde dus lang. Burundi heeft een zwarte wisselkoers waardoor je bijna het dubbele voor je $$ krijgt. Jammer maar helaas krijgen we hier maar een visum voor 3 dagen, kost 40$, echt geen 30 dagen visum te krijgen. Geen probleem volgens hun, verlenging kun je in de (voormalige) hoofdstad Bujumbara makkelijk krijgen. Ja, uiteindelijk is het gelukt, we hebben ongeveer 8 uur bij de immigratie gezeten. Computersysteem werkte niet, dan maar weer met de hand, betalen bij de bank ging niet ivm storingen,  naar 2 andere banken met hetzelfde probleem,etc etc. Hoe ineffectief kun je werken? Burundi heeft buitenlandse deviezen en toeristen nodig, waarom is het niet mogelijk om gewoon bij de grens een visum voor 30 dagen te kopen?

Buiten deze administratieve rompslomp hebben we echt een heel bijzondere, korte tijd in Burundi gehad.

In eerste instantie een kolonie van Duitsland. Tijdens de Eerste Wereldoorlog, in 1916, veroverden Belgen Burundi. In 1923 mandateerde de Volkerenbond, de voorloper van de huidige VN, België om het territorium van Ruanda-Urundi (dat het huidige Rwanda en Burundi omvatte) te bezetten. Bevolkt door Hutu’s, Tutsi’s en een heel klein percentage Twa. Voor de kolonisatie was het een koninkrijk met een Tutsi koning en ook na de onafhankelijkheid in 1962 werd het weer een koninkrijk waarin de gematigde koning door zijn extremistische zoon werd afgezet. De hutu’s (ruim de meerderheid ongeveer 85%) werkten van oudsher op het land, de tutsi’s waren veehouders. De hutu’s waren aan hen onderworpen. Tijdens de Belgische kolonisatie kregen de Tutsi’s een meer speciale status; de Belgen wakkerden de tegenstellingen aan, werkten samen met de Tutsi’s die ver in de minderheid waren maar die de beste banen en het beste onderwijs kregen. De Belgen voerden identiteitsbewijzen in waarop stond of je Hutu of Tutsi was. Er werd gezegd dat de Tutsi’s slimmer waren, langer, een slanker postuur en een scherpe neus. Hutu’s werden weggezet als dom, lui en klein. Na de onafhankelijkheid van Burundi - Rwanda volgden moorden op politici en moorden tussen Hutu’s en Tutsi’s. In Burundi vonden in april - sept 1972 ongeveer 200.000 - 300.00 Hutu’s de dood en vluchtten velen. Hierna volgden nog enkele coups. Rond 1988 vonden ongeveer 150.000 mensen de dood. In 1993 was er de 1e Hutu president die enkele maanden later werd gedood door Tutsi extremisten uit het leger waarna de genocide in 1993 en de burgeroorlog tot 2005 volgde. Ook in de jaren erna bleef het regelmatig onrustig. 

Het reizen; we komen wel ineens in een andere wereld. Arm, meer dan arm. Het doet een beetje aan west afrika denken maar met het grote verschil dat iedereen hier wel bezig lijkt. Nog steeds vervoeren de vrouwen hele ladingen op hun hoofd maar ook de mannen zijn druk bezig. Er zijn echt overal mensen, vooral te voet, werkend op de kleine landbouwgronden, veelal op steile berghellingen. Het land bestaat vooral uit bergen en heuvels met bij de hoofdstad een meer. We zijn in zoveel arme landen geweest dat je denkt dat het niet armer kan maar hier heb je meer mensen zonder (teen) slippers en zie je heel veel mensen, vooral kinderen in kleren die echt aan alle kanten uit elkaar vallen en die meestal de bruinige kleur van de aarde hebben. Volgens veel onderzoeken zou Burundi het armste land ter wereld zijn. Het is een stuk kleiner dan Nederland maar met gemiddeld per km2 meer mensen. Soms zie je nog wel lichtpunten in de toekomst van een land maar hier word je er alleen maar treurig van. Er zijn teveel mensen en er kan niet genoeg verbouwd worden. Door de klimaatsverandering mislukken oogsten. Het land heeft nauwelijks exportmogelijkheden, er zijn geen of nauwelijks mineralen, import is te duur door de belabberde koers van de Burundi franc. Wat er wel is; bier, heel veel bier, overal aanplakbiljetten van Amstelbier, hoe bizar is dat. Ongeveer de helft van de vrachtwagens die langskomen, heeft bier bij zich. De fietsers fietsen zich rot tegen de bergen op met volle of lege kratten, er passen er 9 achterop een fiets. Tegen de helling op wordt er gelopen. En er zijn veel bergen, heel veel bergen. Verder zijn er heel veel kerken, ze staan echt overal en het zijn bijna de enige gebouwen die groot en goed onderhouden zijn. De burgers wordt gezegd dat ze geld moeten geven. Doen ze dit niet dan zijn ze net zo erg als ongelovigen of er wordt gezegd dat ze anders in de hel terecht komen. De kerken en de brouwerijen doen goede zaken. Ik kom nonnen tegen; ze zijn dik, hebben een dure smartphone, rijden in dure auto’s. De meeste mensen hebben geen ouderwetse mobiele telefoon, laat staan een smartphone. De regering probeert de bevolkingsgroei een halt toe te roepen door middel van geboortebeperking maar daar wil de kerk niets van weten. En dus zie je overal heel veel vieze arme kinderen.  Ja, er wordt natuurlijk gebedeld maar het is veel minder dan dat ik van tevoren had gedacht. De mensen zijn ondanks hun misere heel erg vriendelijk, zwaaien vaak uitbundig en de kinderen vinden het geweldig om ons te zien. Uiteraard geven we her en der wat weg maar er is echt geen beginnen aan. 

Onderweg veel politie en militairen maar iedereen is even vriendelijk. Ze hebben alleen nogal eens de neiging om onverwachts de deur van de wagen open te trekken. We houden deze dus van binnen op slot en ze maken er ook geen probleem van als je de deur niet wil opendoen. Door officials wordt geen geld gevraagd.

Hoofdsteden kunnen soms wat spannend zijn, zeker als je niet weet wat je kunt verwachten. Campings in Burundi; 0! We staan dus ook telkens (achter de poort) bij een hotel. In Burumbaja staan we pal in het centrum en blijkt er achter ons hotel een club te zitten. Tegenwoordig moeten we de wekker zetten om uit te gaan. Staan we ineens in een luxe club met een zwembad in plaats van een dansvloer… Blijkbaar zijn er toch nog genoeg rijke mensen in de hoofdstad. Dat valt ook te zien bij de bakker; naast alle kleine winkeltjes is er ineens een luxe bakker / patisserie. Voor het eerst sinds maanden weer croissants. Het blijft een tegenstrijdig gevoel geven om zoveel geld uit te geven voor een croissant of brood terwijl aan de andere kant mensen honger lijden.

Door de prachtige bergen, met later ook theeplantages, naar Kibali National Park gereden om de chimpansees te zien. Je kunt niet in het park kamperen maar er wel vlak naast. Er was een leuk hotel met restaurant. De hotels zijn spotgoedkoop met onze wisselkoers en dus neemt de een de kamer en de ander slaapt in de wagen. Ook wel eens lekker om zoveel ruimte te hebben, zeker als het warm is. De gids wordt gebeld. Uiteindelijk brengen we een hele avond door met de gids die zijn engels wil oefenen en komen er nog 3 hoog opgeleide mannen die graag in contact komen met westerlingen en hun engels willen oefenen. Paar biertjes erbij, al met al een hele gezellige avond. 

De volgende ochtend om 06.00 uur op pad om in het nationale park de chimpansees hopelijk te zien. Er zouden er 63 zijn. We begonnen met een hele lange klim tijdens de zonsopgang. Denk je in een nationaal park te zijn, komen er ineens allemaal mensen aan! Uiteindelijk werd het meer een cultureel uitje want van heinde en verre kwamen door het bos honderden mensen aangezet met bananen, geiten, koeien, kippen, groente etc. Zoals gezegd was het hartstikke steil dus ze tilden zich een breuk om naar de markt te gaan in het stadje die altijd op woensdag is. Paar uur later….. mensen komen de berg weer op met geiten, kippen, koeien, dezelfde beesten die in de ochtend naar beneden werden gebracht… Maar, ondertussen waren de trackers wel in het bos op zoek naar de chimpansees. We konden ze goed horen en op een gegeven moment renden ze het pad voor ons over. Het was in een zucht voorbij. Toch een goed uitje.

We hadden in Tanzania de Steyr volgetankt omdat we niet wisten of we in Burundi konden tanken. Nou, dat was dus een heel probleem; enorme rijen bij de benzinestations. Ze werden afgezet met prikkeldraad of scheermesjesdraad en er was politie aanwezig om alles in goede banen te leiden.

De uitzichten blijven echt geweldig mooi; alleen maar bergen en heuvels, alles groen. We hebben genoten van onze korte reis door Burundi, op naar Rwanda!

info; borderpost from Tanzania to Burundi:

1. You don’t have to go Tanzania borderpost. From Tanzania go straight away to Kabanga Burundi Tanzania one stop borderpost. Pass all the trucks. Get petrol in Tanzania: cheap in Burundi but very hard to get, very long lines for petrol stations or sold out. 

2. Go to customs at the gate when entering, stamp out CDP if you use one

3. Go to one stop building, about 100 m further. immigration Tanzania: get stamped out, easy, couple of minutes.

4. Go to immigration, Burundi they direct you to cashier in the same room, he will send you to the Forex office, white building outside to the left. In the Forex you pay 40$ pp. for 3 day visa. Not possible to get a 30 day visa. It is advised to pay the exact amount. Go back to cashier, after cashier is finished, go back to immigration. They will stamp your passport and give you visa paper, valid for 3 working days. You can extend in Bujumbura. 

5. Change money: official rate $ around 1200 franc, I got 350.000 francs for a (new) 100 $ bill. I got 1200 francs for 1000 Tanzania shilling.

6. Phone: we could not get an official SIM card working without the visa extension. You can buy the card but it cannot be activated without the visasticker

I do not recommend entering Burundi on a 3 day entry visa if you want to stay longer. It took us more than a full day in immigration Bujumbura to extend it for 5 more days. 

HOTELS

Gitega; Tamotel, nice place

bujumbura; we stayed in Hotel d Amitie; very noisy in the weekend, in the back is a (nice) club. Big rig accessibel, very good fruit breakfast, we liked the place, very central,