Irak

IRAK

Geen kameel meer te zien vanaf de grens. En anders, heel anders.

Een land dat te lijden heeft gehad van meerdere oorlogen de afgelopen 40 jaar. 1e golfoorlog 1980- 1988 ; Saddam Hoessein valt Iran aan. 2e golfoorlog 1990 - 1991 Saddam Hoessein valt Koeweit binnen. 2003 - 2011 bezetting door de Amerikanen nadat ze Irak (onterecht) linkten aan al Qaida / 9-11 en het maken van massavernietigingswapens die ze zouden gaan gebruiken. 2013 - 2017 oorlog in Irak door ISIS, beëindigd door oa de hulp van de Amerikanen. Maar ook; waar rond 3400 BC het eerste schrift werd ontwikkeld, de eerste voorbeelden van literatuur, de eerste geschreven wetten, de eerste steden. Irak wordt daarom ook wel 'de bakermat van de beschaving' genoemd. 

Enerzijds een “rood” ofwel onveilig gebied volgens het ministerie, behalve een groot deel van Koerdisch Autonome Regio, anderzijds veel goede verhalen van andere reizigers en Irakezen zelf die menen dat het veilig is om hier rond te reizen. De Lonely Planet besteedt maar 5 pagina’s aan Iraq, het is weer een beetje pionieren dus.

Voor ons een bijzonder gebied om te reizen.

Het viel niet mee om de grens over te komen omdat we terug moesten reizen naar Koeweit City voor een “green paper” Geen flauw idee waarvoor het was… 3 Uur kwijt. Vervolgens waren we ook nog een uur of 3 bezig bij de grens tussen Koeweit en Iraq. Een dag is zo voorbij… Rein kreeg wel 3 kopjes koffie, kopjes thee en allebei een ijsje, mensen zijn erg vriendelijk.

Uiteindelijk pas in de avond aangekomen in Bashra, de op 1 na grootste stad van Iraq. Wat opvalt is meteen het verschil met Oman en Saudi. De mensen zijn luidruchtig, er zijn markten op straat, er zijn mensen aan het sporten, je ziet mensen in niqaab maar ook veel met of zonder hoofddoek / jeans etc. Het is ook veel moderner dan verwacht. Verder zijn er overal controles met politie en of militairen, inclusief militaire voertuigen (humvee’s).  Bij de meeste kunnen we zonder te stoppen doorrijden. Na de rust in de andere landen in het midden oosten, is het hier rumoerig en levendig, leuk. Wildkamperen was in Basra geen optie dus maar een (goed) hotel genomen. Hotel is helemaal ommuurd, de parkeerplaats wordt bewaakt met mannen met geweren. Nog gevraagd of we daar mochten overnachten, helaas….Je komt het hotel alleen in via een kleine ingang met security. Toch wel ineens heel anders. Op de bovenste verdieping zit een restaurant / bar / shishalounge met vooral veel jongeren. Mensen lijken hier te daten, houden elkaars hand vast en kijken voetbal die ineens luid aanstaat (Madrid - Barcelona).

 Politie voor de parking, op de parking beveiliging met kalasjnikovs

Basra is een van de heetste steden ter wereld, dus je moet voorzichtig zijn met het tijdstip waarop je het bezoekt. In de zomer (juni-augustus) komt de temperatuur makkelijk boven de 50C met een  hoge luchtvochtigheid.

Meteen een hele leuke ontmoeting hier; een jongen van 23 spreekt ons aan in het Engels en vervolgens de hele avond met hem doorgebracht, vooral via google translate. Hij vond het echt superleuk om ons te ontmoeten en nadat we tevergeefs naar het museum waren gelopen (gesloten) de hele lange wandelpromenade afgelopen en bij vrienden van hem die een shishaplek aan het water hebben, uit gaan puffen. Shisha is mijn ding niet maar hier is het erg populair. Hij belde vervolgens een generaal op, een vriend van de familie, om te kijken of hij ons naar het museum en vooral het paleis van Sadam Hoesein kon loodsen. Zowaar, Mr Achmed kwam in vrijetijdskleding ons ophalen en met zwaailichten gingen wij op pad. Een gigantisch terrein wat nu vooral door militairen en politie in gebruik lijkt te zijn. Het paleis was dicht maar we mochten naar een  museum waarvoor de bewaker van zijn matras werd getrommeld. Heel bizar; s avonds laat in een dicht museum met opgezette beesten, laat de bewaker een levende slang zien, valt het licht uit en konden we alleen met het licht van de telefoon kijken. De generaal sprak geen woord engels maar vond het wel gezellig. De volgende keer gaan we whiskey drinken zegt hij… Erg leuke avond.

The marshes; een gigantisch natuurgebied, onder Saddam Hoessein grotendeels drooggelegd voor landbouwgrond. Inmiddels een Unesco-site. Tevens een memorial. Veel mensen blijven hier een nacht slapen, al dan niet bij lokale mensen in traditionele huizen.

Maar… we komen hier natuurlijk ook voor de cultuur en dus weer op pad.

 Ur, hier zou een van de eerste steden ter wereld zijn gebouwd, ongeveer 4000 jaar geleden. 

Najaf; We zijn naar het mausoleum van Ali Ibn Abi Talib geweest, zwager en neef van de profeet Mohammed. Een van de meest heilige plekken voor shia moslims. Najaf is erg conservatief dus hier op straat hoofddoek, weer abaya aan en bij het bezoek aan de moskee een chador die verplicht is. Het is niet te harden de hitte in zo’n zwart synthetisch kleed met daaronder ook nog een jurk en hoofddoek. Het is een graad of 40, heel blij om het weer uit te kunnen trekken.

Heel indrukwekkend hier is de grootste begraafplaats ter wereld die we vanaf een parkeerdek kunnen bewonderen. Meer dan 6 miljoen mensen zijn er begraven, 917 hectare groot. Ik ben er verder niet geweest, Rein wel. Ik heb erg last van mijn been dus even rustig aan.

By the rivers of Babylon….. staat een paleis van Saddam, uitkijkend over Babylon. Een deel van het vroegere Babylon is gerenoveerd en kun je bezichtigen. Ik vind het meer bijzonder dat ik er ben dan het gerestaureerde deel zelf. Misschien wat teveel historie en oude gebouwen gehad de laatste tijd. Het paleis vond ik wel weer geweldig. Op een prachtige plek, van binnen helemaal leeg gehaald en nu veel graffiti

 Paleis van Saddam, met zijn beeltenis erop

 BabylonKarbala; samen met Najaf het religieuze hart van het land voor sjiitische moslims. De bezoekers komen voor Iman Hoessein, kleinzoon van de profeet Mohammed. Die vocht in het jaar 680 tegen kalief Yazid I. Dit eindigde in een tragedie voor de volgers van Iman Hoessein, die werden verslagen en vermoord. De volgers van Iman Hoessein, sjiitische moslims, herdenken deze tragedie nog jaarlijks op de heilige dag Asjoera. Dit hebben we een paar jaar geleden in Iran meegemaakt. De tombe ligt in de moskee, met zoals altijd een aparte ingang voor mannen en vrouwen. Nu waren we vroeg in de ochtend maar het werd ook nu al een gedrang van jewelste waarbij alle vrouwen en kinderen nauwelijks lucht hadden. Er werd ontzettend geduwd, een concert is er niets bij. Veel mensen aan het huilen alsof het net gebeurd is. Hoe bijzonder is het om hier te zijn op zo’n belangrijke plek in de geschiedenis van de islam.

 Zoekplaatje

We wilden eigenlijk in de avond naar Karbala gaan maar er was geen parkeerplek te vinden in de verre omgeving. Waarschijnlijk was het dan ook niet toegankelijk geweest ivm de drukte. We konden in Karbala ook geen overnachtingsplek vinden en dus verder gereden naar een meer waar volgens I overlanderapp een wildkampeerplek was. Het was inmiddels al avond en eindelijk aangekomen waren er veel militairen die ons vertelden dat we daar ook niet mochten overnachten ivm de veiligheid. Tja, de opties waren een beetje uitgeput en dus maar weer in de auto gestapt en bij een politiepost onderweg gevraagd of we daar mochten staan. Dat was prima. Heel blij dat we toch een plek hadden.

Wat dat betreft is het hier echt wel anders dan in voorgaande landen. Waar we in Oman en Saudi overal de wagen neerzetten, is dat hier wel anders. Hier kun je niet zoveel echt wildkamperen maar vaak wel op een beveiligde parkeerplaats, bij een winkelcentrum of amusementspark ( permanente kermis waarvan er heel veel zijn) staan. 

Baghdad; bijna 6 miljoen inwoners!  nog steeds veel last van mijn been dus via de hoteleigenaar bij een katholiek particulier ziekenhuis terecht gekomen. Klinkt heel luxe, was het absoluut niet. 15 euro betalen, dan kun je naar een specialist, de helft voor een huisarts. Uur wachten en ik zat bij de orthopeed, korte check, MRI (ruim 100 euro) en weer terug. Ook meteen lab laten prikken. Binnen 5 uur was ik uit en thuis inclusief reistijd. Geen hernia maar wel een plek die tegen een zenuw duwt, vandaar de pijn. Wat pillen en terug in Nederland fysio, dan komt het wel weer goed hopelijk. De musea zijn gesloten ivm renovatie dus niet zoveel te bezichtigen. Wel de oude wijk in geweest en bij een heel oud koffiehuis wat gedronken.

 Luxe shoppingmall met horeca, zwaarbeveiligd. Tijd voor een mocktail :-)

 Oud koffiehuis

 Oud huis in centrum

Ook zowaar een avond uit geweest. Viel niet mee, de shiieten zijn aan de macht en er zijn veel pubs gesloten. Helaas ook net een homowet en lhbtq+wet aangenomen waarbij het strafbaar is gesteld, met een maximale straf van 15 jaar. Homosexualiteit is sowieso niet geaccepteerd dus de meeste mensen houden het geheim voor iedereen. Bij het Baghdad Hotel ons eerste biertje in 2 maanden, toch wel lekker. Er waren ook nog 2 clubs maar die waren zo brak dat het zelfs voor ons teveel van het goede was.

We hebben een leuk hotelletje aan een grote straat. Onze wagen in een zijstraatje geparkeerd. Blijkt dat alle zijstraatjes afgezet werden door militairen en politie, prikkeldraad ervoor, meeste auto’s weg. Als je in hotel of elders vraagt wat er aan de hand is, krijg je alleen vage antwoorden. Blijkbaar grote actie op zoek naar mensen, wie of wat??? Nou ja, weer militairen naast de wagen, die staat veilig. ‘ nachts om 05.00 ineens paspoortcontrole in het hotel, dat is toch minder…

Ook maar weer eens naar de kapper geweest. Voor mannen zitten die overal maar voor vrouwen moet je echt zoeken. Kom ik er aan, blijkt het een groot gebouw met allemaal schoonheidsbehandelingen maar helaas gesloten ivm een meeting. De manager regelt echter dat ik word geholpen en weigert me te laten betalen, ik mocht zelfs geen tip achterlaten. Ik sta toch vaak versteld van de gastvrijheid en spontaniteit hier.

 Politieke borden onderweg

Koerdistan; een autonome regio binnen Irak. Er wordt over de Koerden wel gezegd dat het het grootste volk is zonder eigen staat. Saddam Hoessein voert in de jaren tachtig de Al-Anfaloperatie uit. Doelbewust verjaagt en doodt hij Koerden uit hun oorspronkelijke woonplaatsen. Volgens schatting sterven hierbij 182.000 Koerden. Het bekendste voorbeeld hiervan zijn de gifgasaanvallen op het plaatsje Halabja in 1988. In één keer komen hier 3200 tot 6000 mensen om. Koerdistan is veiliger dan federaal Irak.

 Koerdistan met militair voertuig

Als je vanuit Turkije via Koerdistan naar Federaal Irak wil, moet je vanuit Erbil naar Baghad vliegen om een visum op te halen. Wij rijden de andere kant op, ons visum is voor heel Iraq geldig. Het voelt ineens aan alsof we het midden oosten uit zijn; het is groen, het is bergachtig, het is koel en het is veel netter, veel minder afval op straat. Sulimani voelt bijna aan als een westerse stad met veel koffietentjes, het is de culturele hoofdstad van de koerden en het gebied is rijk door de olie. Hier naar een museum geweest, gevestigd in een voormalig gebouw tijdens regime van  Saddam Hussein, gericht op de onderdrukking en mishandeling van de Koerden. In het museum informatie en heel veel foto’s van vermoorde mensen onder Saddam Hussein maar ook door Isis. Je loopt door de voormalige martelkamers en gevangenis, erg indrukwekkend.

 Vrouwelijke peshmerga

Die nacht niet bijster best geslapen terwijl we op een prachtige plek stonden in een bos met uitzicht op een berg. Via de bergen doorgereden naar Lake Dukan En ook daar weer geweldig wildgekampeerd. Uitzicht op het meer en de besneeuwde bergen.

 Wildkampeerplek

 Bezoek

Eenmaal weer onderweg werden we teruggestuurd bij een controlepost ivm gevaar (boemboem). Af en toe zijn er aanvallen door het Turkse leger in PKK gebied maar eerlijk geen flauw idee wat er aan de hand was, bijna niemand spreekt engels maar je weet wel dat ze je terugsturen als het niet veilig is, mensen zijn ook hier erg aardig en hulpvaardig. Het meest gevaarlijke in Irak is het verkeer; ze snijden af en mensen zitten voortdurend te appen of te bellen. Een wonder dat er niet veel meer ongelukken gebeuren.

Het berggebied is schitterend en wij op pad naar een paar watervallen. Dat was wel grappig; we dachten een mooi natuurgebied in te gaan maar de watervallen waren klein maar wel met een heel lelijk toeristisch centrum eromheen. Dat hadden we niet verwacht. Maar je kan er wel heerlijke vis eten. Van de kebabs en shoarma met pickles word ik niet blij dus dit was blije verrassing. Nou ja, voor ons dan, de vis werd ter plekke gedood en gegrild. Wij mochten op de parkeerplaats blijven slapen in de stromende regen. Want ja, het is overal groen maar dat komt ook wel door de regen. Het is zelfs fris hier. Het donsjack is alweer aan geweest.

We zijn naar Erbil geweest, wederom een grote stad met meer dan een miljoen inwoners en een van de rijkste steden van Irak. Het is oa bekend om de citadel in het oude centrum maar die was helaas gesloten ivm werkzaamheden. Binnen de citadel ligt het textielmuseum wat ook gesloten was. Rein wilde graag de citadel zien, gevraagd of we naar het textielmuseum konden, afspraak gekregen voor de volgende dag en zodoende de citadel en het (interessante) textielmuseum kunnen zien. Voor de rest viel de stad nogal tegen. We waren er in het weekend, er zou een uitgaansleven zijn maar helaas.. er viel niets te beleven.

 Tapijtmuseum 

Naar Akra, een oud plaatsje in de bergen en een gigantisch klooster, Mar Mattei, geweest. Het is een Syrisch - Orthodox klooster uit 393 en daarmee een van de oudste christelijke gemeenschappen.  Het blijft toch wel heel boeiend. Het ene moment in Pershmerga / PKK gebied en dan weer bij een oud klooster. Bij het klooster waren veel Irakezen die nu buiten Irak wonen en met wie we in het engels en nederlands een praatje konden maken.

Mosul; bekend van de afschuwelijke beelden van IS, de plek waar ze het langst stand hebben gehouden. In 2017 zijn ze eindelijk verdreven en is de stad weer bezig met opbouw. Een groot deel van het oude centrum, waar de gevechten zich voornamelijk afspeelden, ligt nog totaal in puin en is nog niet hersteld. Er zijn overal aantekeningen op de muren dat het mijnvrij / safe is.

Maar de markt is er weer, winkels zijn geopend, er is bedrijvigheid en het is weer veilig. Eigenlijk is het een hele prettige stad met erg aardige mensen. Voorheen woonden er ook joden, christenen en shia / sunni moslims door elkaar omdat het op de zijderoute lag en er dus veel handelaren waren. We zijn een dag op pad geweest met een gids en chauffeur en dat was echt een hele goede keus om zo de stad te zien maar vooral ook om te horen hoe zij leven, hoe het leven was tijdens de periode van Saddam, de Amerikanen en IS maar ook hoe hun leven er nu uitziet. Veel mensen hebben moeite om de eindjes aan elkaar te knopen. Onderwijs en gezondheidszorg zijn gratis, voor electra hoef je nagenoeg niets te betalen. De salarissen zijn laag maar de kosten zijn ook niet hoog en mensen wonen bij hun familie. Voor ons was dit een heel boeiende stop. We zaten in een hotelletje met een leuke eigenaar die ons ook nog op pad meenam. Erg leuk.

Uiteindelijk nog naar de meest heilige plek van de Jezedi’s geweest. Ik had er alleen maar van gehoord door de vervolging, moord, verkrachting en slavernij door Isis en hoe zij zich verschanst hadden op de berg Sinjar. De Jezedi’s worden al eeuwenlang vervolgd omdat zij beschouwd worden als afvalligen van de islam en hebben al 72 genocides overleefd. Zij geloven in God, een engel en de zon en het geloof zou meer dan 4000 jaar oud zijn. In het voorjaar komen ze naar hun heilige plek Lalesh. Voor het dorp moet je je schoenen uitdoen en je mag niet op drempels stappen, waarvoor bleef onduidelijk. In het heiligste deel is het helemaal zwart door de kaarsen die er worden gebrand, het lijkt een soort grot met kruiken erin. We hebben daar meerdere mensen gesproken die duits spraken omdat ze daar naartoe waren gevlucht en we werden uitgenodigd voor thee en eten. De meisjes in prachtige kleurige jurken en iedereen kwam er naartoe, vooral een heel sociaal gebeuren. Er zijn kook en slaapgelegenheden, heel bijzonder. Tijdje bij een aantal vrouwen gezeten en gekletst. Het voelt mooi om zo bij elkaar te zijn. Isis heeft wel een slag toegebracht maar de mensen komen weer terug.

Ik heb documentaires gekeken, ik heb me ingelezen maar de politiek in Irak en de ontstaansgeschiedenis is bijzonder complex en nauwelijks te volgen. Ook de gids vertelde dat sommige groepen bijv samen opgaan met de regering maar dat ze op andere fronten ook weer elkaars vijanden zijn. Nu lijkt het sinds jaren weer relatief rustig te zijn maar er zijn nog steeds milities die in bepaalde delen de dienst uitmaken. Geen flauw idee hoe het zich zal ontwikkelen. De mensen hier lijken relatief optimistisch te zijn. Er wordt weer gebouwd en geinvesteerd. Hopelijk breken er nu betere tijden aan.

Wij vonden Irak echt erg leuk en interessant. Het heeft een rijke historie, de natuur in Koerdistan is erg mooi maar het zijn vooral de mensen die echt geweldig aardig zijn. We worden blijmoedig gegroet en welkom geheten, we krijgen kopjes thee, flesjes water, we moeten dingen proeven, ze zijn enorm gastvrij en vrijgevig. Natuurlijk zijn er heeeel veel controles en wordt er op veel plekken troep gedumpt maar ik vond het echt een heel fijn land waar ik me veilig voelde en waar je als vrouw alleen ook prima rond kunt lopen.

Onze reis gaat nu snel naar Europa, over een paar weken zitten we alweer op Oerol.

tot gauw, fijn om iedereen weer te